informator medyczny

Warfaryna – organiczny związek chemiczny, pochodna kumaryny, będąca antagonistą witaminy K. Jest używana w medycynie jako doustny środek przeciwzakrzepowy.

Działanie

Działa w wyniku hamowania w wątrobie syntezy aktywnych postaci czynników krzepnięcia zależnych od witaminy K (II, VII, IX, X). Występuje w postaci dwóch izomerów: S-warfaryna działa 5-krotnie silniej niż R-warfaryna.

Farmakokinetyka

Warfaryna podana doustnie powoduje hipoprotrombinemię między 36 h a 72 h. Działanie leku może utrzymywać się przez 4-5 dni po zakończeniu leczenia. Wchłania się prawie całkowicie z przewodu pokarmowego. W 97% łączy się z białkami. Czynna jest wyłącznie frakcja wolna. Warfaryna jest metabolizowana w wątrobie przy udziale CYP2C9 (S-warfaryna) oraz CYP1A2 i CYP3A (R-warfaryna) do nieczynnych metabolitów wydalanych z moczem. Okres półtrwania w fazie eliminacji S-warfaryny wynosi od 18 h do 35 h, a R-warfaryny od 20 h do 70 h. Średni okres półtrwania w fazie eliminacji warfaryny wynosi 40 h. Warfaryna przenika przez barierę łożyskową. Większość źródeł podaje, że lek nie przedostaje się do mleka kobiet karmiących.

Wskazania do zastosowania

• leczenie oraz zapobieganie zakrzepicy żył głębokich i zatorowości płucnej
• wtórne zapobieganie zawałowi mięśnia sercowego i zapobieganie powikłaniom zakrzepowo-zatorowym (udar lub zator w krążeniu obwodowym) po zawale mięśnia sercowego
• zapobieganie powikłaniom zakrzepowo-zatorowym (udar lub zator w krążeniu obwodowym) u pacjentów z migotaniem przedsionków, z patologią zastawek lub po protezowaniu zastawek serca

Przeciwwskazania

• ciąża od 6 do 12 tygodnia i po upływie połowy III trymestru
• koagulopatie (np.choroba von Willebranda, hemofilie, małopłytkowość, trombocytopatie)
• ciężka niewydolność i marskość wątroby
• nieleczone lub niekontrolowane nadciśnienie tętnicze
• przebyte ostatnio krwawienie wewnątrzczaszkowe, stany predysponujące do krwawień wewnątrzczaszkowych (np. tętniaki tętnic mózgowych) lub krwawień z przewodu pokarmowego czy dróg moczowych
• tendencja do częstych upadków
• zabiegi chirurgiczne w obrębie OUN lub oka
• infekcyjne zapalenie wsierdzia
• wysięk osierdziowy
• zespół dementywny
• psychozy
• alkoholizm

Interakcje

Środki nasilające działanie warfaryny

• allopurynol, amiodaron, amoksycylina, argatroban, azapropazon, azytromycyna, bezafibrat, celekoksyb, wodzian chloralu, cefamandol, cefaleksyna, cefmenoksym, cefmetazol, cefoperazon, cefuroksym, chinina, chinidyna, cymetydyna, cyprofloksacyna, cyklofosfamid, dekstropropoksyfen, dek-strotyroksyna, digoksyna, disulfiram, doksycyklina, erytromycyna, etopozyd, fenofibrat, fenylbutazon, feprazon, flukonazol, fluorouracyl, flutamid, fluwastatyna, gemfibrozyl, grepafloksacyna, indometacyna, interferon alfa i beta, ifosfamid, izoniazyd, itrakonazol, karboksyurydyna, klarytromycyna, ketokonazol, klofibrat, kodeina, kwas acetylosalicylowy, kwas walproinowy, latamoksef, leflunomid, lepirudyna, lewofloksacyna, lowastatyna, metolazon, metotreksat, metronidazol, mikonazol (również żel doustny), kwas nalidyksowy, norfloksacyna, ofloksacyna, omeprazol, oksyfenbuta-zon, paracetamol (działanie ujawnia się po 1-2 tygodniach ciągłego stosowania), piroksykam, proguanil, propafenon, propranolol, rofekoksyb, roksytromycyna, simwastatyna, sulfafurazol, sulfametyzol, sulfametoksazol-trymetoprym, sulfafenazol, sulfinpirazon, sulfofenur, sulindak, hormony steroidowe (anaboliczne i androgenne), szczepionka przeciw grypie, tamoksyfen, tegafur, tetracyklina, tolmetyna, trastuzumab, troglitazon, witamina A, witamina E, zafirlukast
• miłorząb (Ginkgo biloba), czosnek (Allium sativum), arcydzięgiel (Angelica sinensis) – zawiera kumaryny, papaja (Carica papaya), szałwia (Salvia miltiorrhiza) – hamuje eliminację warfaryny

Środki osłabiające działanie warfaryny

• azatiopryna, barbiturany, chlordiazepoksyd, chlortalidon, cyklosporyna, dikloksacylina, dizopiramid, fenobarbital, gryzeofulwina, izoniazyd, karbamazepina, kloksacylina, merkaptopuryna, mesalazyna, mitotan, nafcylina, newirapina, prymidon, ryfampicyna, spironolakton, trazodon, witamina C
• żeń-szeń (Panax spp.), dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum)
• dieta zawierająca duże ilości witaminy K (najobfitszymi źródłami witaminy K są zielone warzywa i liście, takie jak: liście szartatu, awokado, brokuły, brukselka, kapusta, olej kanola, liść kolczocha jadalnego, szczypior, kolendra, skórka ogórka (ale nie ogórek bez skórki), cykoria, liście kapusty włoskiej, owoc kiwi, liście sałaty, liście mięty, gorczyca sarepska, oliwa z oliwek, pietruszka, groszek, orzeszki pistacjowe, wodorosty purpurowe, liście szpinaku, młoda cebula, fasola sojowa, olej z fasoli sojowej, liście zielonej herbaty, rzepa, rzeżucha)

Działania niepożądane

• często występujące (1-10%): krwawienia, nudności, wymioty, biegunka
• rzadko występujące (0,01-0,1%): martwica kumarynowa naskórka, zespół purpurowego palucha
• bardzo rzadko występujące (<0,01%): zapalenie naczyń, zwapnienia tchawiczne, przemijający wzrost aktywności enzymów wątrobowych, cholestatyczne zapalenie wątroby, przemijające łysienie, wysypka, priapizm, reakcje alergiczne

Preparaty

• Warfin (Orion Farma) – Warfarinum natricum, tabletki 3 mg (100 sztuk); 5 mg (100 sztuk)

Zobacz też

• antywitamina K
• inhibicja kompetycyjna
• pochodne kumaryny

Przypisy

1. ↑ Warfaryna – podsumowanie (ang.). PubChem Public Chemical Database.
2. ↑ Warfaryna – karta leku (APRD00341) (ang.). DrugBank.